Het modaal inkomen in 2021 en 2022

Het modaal inkomen in 2021

Laten we beginnen bij de laatste vraag: wat is het modaal inkomen in 2021? Het modaal inkomen 2021 is vastgesteld op €36.500 per jaar. Dit komt neer op €2.816 per maand, na een correctie voor vakantiegeld.

Het modaal inkomen in 2022

In 2022 is het modaal inkomen bruto €38.000 per jaar, dit is €3.167 per maand (inclusief vakantiegeld). De reden? Het nieuwe tarief in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting: deze is gedaald van 37,1 % naar 37,06 %.

Wat is een modaal inkomen?

Je kunt het modale inkomen zien als een soort gemiddeld inkomen van alle Nederlanders. Je kunt het gebruiken om allerlei vergelijkingen mee te doen. Het zegt bijvoorbeeld iets over jouw inkomen ten opzichte van de rest van Nederland. Verdien je bijvoorbeeld meer dan het modale inkomen? Dan ben je beter af dan een groot deel van de Nederlanders. Je kunt ook kijken hoe het modale inkomen zich in de loop van de tijd ontwikkelde vergeleken met je eigen salaris. Neemt het modaal inkomen bijvoorbeeld jaarlijks met 2% toe en jouw eigen inkomen stijgt met 3%, dan weet je dat je het beter doet dan de gemiddelde Nederlander.

Effect maatregelen op gemiddeld inkomen

Voor de overheid is het modale inkomen ook een belangrijk gegeven. Het wordt vaak gebruikt om de inkomenseffecten van bepaalde maatregelen te laten zien. Zo kan de overheid bijvoorbeeld melden dat een bepaalde wijziging in de loonbelasting voor mensen met een modaal inkomen een iets hoger inkomen oplevert, terwijl mensen met een bovenmodaal inkomen erop achteruit gaan. Zo legt de overheid in eenvoudige termen uit wat het effect van een maatregel is, zonder al te veel op details te hoeven ingaan.

Jan Modaal

Zo goed als niemand verdient daadwerkelijk precies het modale inkomen. Het spreekt echter meer tot de verbeelding om het over een echte persoon te hebben dan over een fictief inkomen. Gelukkig is er Jan Modaal: de doorsnee Nederlandse alleenverdiener met een gezin met twee kinderen en een inkomen zoals dat het meest voorkomt. Nu is Jan Modaal tegenwoordig niet erg representatief meer. Veel meerpersoonshuishoudens hebben ook meerdere inkomens, terwijl Jan Modaal het allemaal in zijn eentje moet verdienen. Bovendien is het gezin bestaande uit vader, moeder en twee kinderen, steeds minder standaard.

Inkomen versus koopkracht

Het modaal inkomen nam in de loop der jaren langzaam toe. In 2020 was het bijvoorbeeld €36.000 en in 2021 bedroeg het €36.500, terwijl het in 2022 €38.000 is. Dat betekent echter niet dat je meer te besteden hebt: door de inflatie neemt de koopkracht langzaam af. Ofwel: ook al wordt het inkomen hoger, de producten die je er mee koopt worden ook duurder. Per saldo kan het zijn dat je iets meer kunt kopen, maar het kan ook zijn dat je net iets minder kunt kopen. Het ligt er maar net aan of het inkomen sneller stijgt of dat de prijzen meer omhoog gaan.

Hoe bereken je een modaal inkomen?

In de wiskunde betekent ‘modaal’ niets anders dan de meest voorkomende waarde. Bij de term ‘modaal inkomen’ verwacht je dan ook dat het modale inkomen het meest voorkomende salaris in Nederland is. Om te laten zien hoe het bepalen van de modaal in zijn werk gaat, volgt nu een voorbeeld met een iets beperkter aantal personen.

Stel dat een groep mensen de volgende inkomens verdient:

• €1.000 per maand: door twee personen
• €2.000 per maand: door vier personen
• €3.000 per maand: door drie personen

Het meest voorkomende inkomen en dus het modale inkomen, is in dit voorbeeld €2.000. Dit wordt immers door vier personen verdiend terwijl de andere inkomens door minder mensen worden verdiend.

Andere manier om modaal inkomen te bepalen

Het modale inkomen zoals dat in Nederland geldt, kun je zelf moeilijk bepalen. Daar heb je gegevens voor nodig van alle Nederlanders. Het is echter niet erg praktisch om het inkomen van alle Nederlanders te moeten weten om het modale inkomen te kunnen bepalen. Het Centraal Planbureau (CBP), dat het modale inkomen vaststelt, heeft er dan ook een andere methode voor.

Modus, mediaan en gemiddelde

Het modale inkomen is dus een andere vorm van een doorsnee inkomen. Er zijn verschillende manieren om een doorsnee inkomen vast te stellen. In het voorbeeld werd de modale waarde vastgesteld op €2.000.

Je kunt ook kijken naar de mediaan: het middelste getal. In het voorbeeld is dat ook gelijk aan €2.000: er zijn negen mensen dus de middelste is persoon nummer vijf. Je zet nu eerst de personen op volgorde van inkomen. De eerste twee verdienen dan €1.000 euro, nummer drie tot en met zeven krijgen €2.000 en nummer acht en negen €3.000. De vijfde krijgt dus 2.000 euro. Het gemiddelde van alle inkomens is echter weer anders, namelijk 2.111 euro. Dit krijg je door alle inkomens op te tellen en te delen door het aantal mensen.

Centraal Plan Bureau (CPB)

Om het modaal inkomen te berekenen, maakt het Centraal Plan Bureau (CPB) gebruik van het gemiddelde inkomen in Nederland per arbeidsjaar. Hier wordt 79% van genomen om een modaal inkomen vast te stellen. Dit ziet het CPB als het meest voorkomende inkomen. Het CPB stelt dit inkomen jaarlijks vast. Het modaal inkomen is altijd één bedrag. Het zegt dus niets over hoeveel mensen dit inkomen daadwerkelijk ongeveer verdienen en hoe de verdeling over verschillende inkomensklassen, leeftijdsgroepen of beroepsgroepen is.

In 2017 was het modaal inkomen op jaarbasis €34.000. Een jaar later, in 2018, was dit €35.000. In 2019 was het modaal inkomen €36.000, in 2020 €36.500 en in 2021 bleef dat gelijk. En in 2022? In 2022 is het modaal inkomen volgens CPB zo’n €38.000 op jaarbasis.

Conclusie over het modale inkomen 2021 en 2022

Het modale inkomen 2022 wordt ook dit jaar weer door de overheid gebruikt om inkomenseffecten van overheidsmaatregelen weer te geven. Maar: voor je eigen situatie is het een minder interessant getal. Veranderingen in je inkomen hangen namelijk van veel factoren af: hoeveel verdien je, krijg je toeslagen, ben je alleen of heb je een partner, zijn er kinderen?

En hoewel naast het modale inkomen ook het minimumloon, de zorgpremie, zorgtoeslagen en een aantal heffingen stijgen in 2022, moet je jezelf niet (te) rijk rekenen. Je hebt namelijk, ook dit jaar, te maken met inflatie: de prijzen van bijvoorbeeld gas, elektriciteit, benzine en voedingsmiddelen zijn hard gestegen. Dit betekent dat je onderaan de streep misschien zelfs minder overhoudt dan vorig jaar.

Daarom luidt onze tip: houd in je achterhoofd dat wat voor Jan Modaal geldt, niet voor jou hoeft te gelden. Ook niet als je rond het modale inkomen verdient. Dat neemt niet weg dat het altijd fijn is om te weten wat het effect van deze overheidsregel is.