Samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap: wat zijn de (financiële) verschillen?

Samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap?

Als je niet wilt trouwen maar je relatie toch officieel wilt maken, kun je in Nederland voor een samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap kiezen. Voordat je de keuze tussen die twee maakt, is het fijn om te weten wat de verschillen en de voor- en nadelen zijn.

Samenlevingscontract

Een samenlevingscontract is een contract waarbij je afspraken over het samenleven met je partner maakt. Je hebt minder verplichtingen en rechten dan bij een geregistreerd partnerschap. Wel sluit je een samenlevingscontract af bij een notaris.

Waar maak je afspraken over?

• De verdeling van jullie inkomsten en uitgaven.
• De bezittingen die jullie inbrengen en hoe jullie spullen worden verdeeld als jullie uit elkaar gaan.
• Wat er gebeurt met jullie gezamenlijke bezittingen als één van jullie komt te overlijden. Zo kun je afspreken dat gezamenlijke bezittingen na het overlijden naar de andere partner gaan: dit heet een verblijvingsbeding.
• Je maakt geen afspraken over je erfenis. Als jullie elkaars erfgenamen zijn op een samenlevingscontract opgesteld door een notaris, betalen jullie minder erfbelasting.

De voordelen van een samenlevingscontract

• Een samenlevingscontract is een goede manier om een aantal afspraken goed vast te leggen zoals jullie het willen en wat het beste is voor jullie situatie.
• Een samenlevingscontract opstellen kost minder dan een geregistreerd partnerschap.
• Als je niet meer samen verder wil, hoef je niet van elkaar te scheiden. Dit kan dus zonder tussenkomst van een rechter.
• Tenzij anders afgesproken, blijven de schulden van je partner bij je partner als jullie uit elkaar gaan. Dit is dus niet jouw verantwoordelijkheid.

De nadelen van een samenlevingscontract

• Als je elkaars erfgenaam wil zijn, moet je bij een samenlevingscontract als extra document een testament laten opstellen. In het samenlevingscontract staan hier geen afspraken over.
• Je hebt niet automatisch recht op elkaars pensioen, ook niet als dit is opgebouwd in de periode dat jullie samenwonen.
• Je maakt extra kosten voor het opstellen van een apart testament.
• De andere ouder moet een kind erkennen, terwijl dit bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap automatisch gebeurt. Ook moet je bij de rechtbank het ouderlijk gezag aanvragen, want ook dit heb je niet automatisch.
• Het is officieel verplicht om het samenlevingscontract aan te passen bij grote gezamenlijke uitgaven. Dit kan resulteren in kosten die je iedere keer moet maken.
• Er is geen wettelijke alimentatieregeling voor kinderen van ouders met een samenlevingscontract. Je moet afspraken hierover zelf in het samenlevingscontract vastleggen.

De kosten van een samenlevingscontract

De kosten voor een samenlevingscontract liggen meestal tussen de €200 en €700. Dit verschil in prijs ligt ten eerste aan de tarieven van de notarissen, die vrij zijn om hun tarief zelf te bepalen. Daarnaast zijn de kosten van een samenlevingscontract ook afhankelijk van de afspraken die erin staan.

Ook brengt het opstellen van een testament om de erfenis vast te stellen extra kosten met zich mee. Het opmaken van een testament kan meestal vanaf €350.

Geregistreerd partnerschap

Een geregistreerd partnerschap lijkt op een huwelijk. Net zoals bij een huwelijk moet je eerst digitaal of persoonlijk aangifte doen bij de gemeente. Daarna onderteken je, in het bijzijn van getuigen, een verklaring op het gemeentehuis.

Ook heb je bij een geregistreerd partnerschap de verplichting van zorg voor elkaar en word je automatisch elkaars erfgenaam. Bovendien verandert je burgerlijke staat. Ondanks de gelijkenissen, is een geregistreerd partnerschap niet hetzelfde als een huwelijk.

De verschillen tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap:

• Bij een geregistreerd partnerschap hoef je elkaar geen officieel jawoord te geven. Je tekent alleen een document.
• Een geregistreerd partnerschap mag je (als je geen minderjarige kinderen hebt) buiten de rechter om beëindigen, een huwelijk niet. Je kunt jullie geregistreerd partnerschap via een notaris of advocaat laten beëindigen.
• Een geregistreerd partnerschap kun je omzetten in een huwelijk, andersom is dit niet mogelijk.
• Een huwelijk wordt in elk ander land erkend, een geregistreerd partnerschap niet. Als het wel erkend wordt, gelden er soms andere regels.

Lees ook: 8 tips om geld te besparen op je huwelijk

De voordelen van een geregistreerd partnerschap

• Als je uit elkaar gaat (en je hebt geen minderjarige kinderen), hoeft hier geen rechter aan te pas te komen.
• Je bent automatisch elkaars erfgenaam, je hoeft hier geen testament voor te maken.
• Er is een wettelijke alimentatieregeling voor je kinderen als je een geregistreerd partnerschap hebt.
• Jullie hebben recht op elkaars pensioen dat tijdens jullie partnerschap is opgebouwd.
• Het is bij een geregistreerd partnerschap voor ouders niet nodig om hun kind te erkennen, dit gaat automatisch.
• Tussen geregistreerd partnerschap en trouwen zijn juridisch weinig verschillen. Als trouwen nog een stap te ver is, kun je eerst een geregistreerd partnerschap afsluiten. Mochten jullie later alsnog willen trouwen, dan kun je dit makkelijk regelen.
• Je hoeft geen trouwfeest te regelen en betalen.

De nadelen van een geregistreerd partnerschap

• Een geregistreerd partnerschap kost geld, mede doordat je naar een notaris moet om het op papier te zetten.
• Sinds 1 januari 2018 geldt er bij een geregistreerd partnerschap een beperkte gemeenschap van goederen. Dit is wel te veranderen bij een notaris.
• De ceremonie is bij het afsluiten van een geregistreerd partnerschap minder groot dan bij een huwelijk. Zo geef je elkaar geen ja-woord en is de rol van de getuigen minder belangrijk.

De kosten van een geregistreerd partnerschap

Een geregistreerd partnerschap kost ongeveer evenveel als een huwelijk bij de gemeente.

De kosten verschillen per gemeente, maar een simpele ceremonie kost meestal tussen de €100 en €500. Een meer uitgebreide ceremonie kan een stuk duurder zijn.

Het is ook mogelijk om een gratis geregistreerd partnerschap aan te vragen, maar hiervoor is vaak een (lange) wachtlijst. Het kan voorkomen dat je een halfjaar of langer moet wachten tot je aan de beurt bent.

Als de afspraken die bij het geregistreerd partnerschap horen niet helemaal bij jullie passen, kunnen jullie partnerschapsvoorwaarden laten opstellen. Dit zijn regels die afwijken van de standaardregels van een geregistreerd partnerschap. Om dit op te stellen, heb je een notaris nodig. De kosten van een notaris verschillen enorm en kunnen oplopen van een paar honderd euro tot meer dan duizend euro.

Samenlevingscontract versus geregistreerd partnerschap: wat zijn de verschillen?

Je weet nu wat een samenlevingscontract en een geregistreerd partnerschap zijn en wat de voor- en nadelen zijn. Om je keuze nog makkelijker te maken, sommen we hier de grootste verschillen op tussen deze twee samenlevingsvormen.

• Waar je bij een geregistreerd partnerschap automatisch een aantal rechten en plichten ten opzichte van elkaar hebt (denk aan erfenis en pensioen), heb je hier bij een samenlevingscontract alleen recht op als je dit zelf in het contract opneemt. Je moet dus goed zelf bedenken wat je wilt.
• Bij een samenlevingscontract is er geen sprake van gemeenschap van goederen, tenzij je dit zelf in het samenlevingscontract opneemt.
• Waar beide ouders bij een geregistreerd partnerschap automatisch ouderlijk gezag hebben, is dit bij het samenlevingscontract anders. Het kind moet eerst door de andere ouder erkend worden en pas daarna kunnen de ouders samen het gezamenlijk gezag registreren. Als de biologische moeder niet wil meewerken, kan de andere ouder het gezamenlijke gezag aan de rechter vragen. Hiervoor is een advocaat nodig.
• De kosten van een samenlevingscontract en geregistreerd partnerschap zijn niet volledig te vergelijken, omdat deze afhankelijk zijn van meerdere factoren. Bij beide geldt: wil je naast het contract nog extra regels of een testament opstellen, dan heb je te maken met extra kosten. Wel is het mogelijk om een gratis geregistreerd partnerschap aan te vragen, mits je het niet erg vindt om even te wachten.

Of je nu voor een samenlevingscontract of een geregistreerd partnerschap kiest, het is altijd goed om samen te praten over jullie financiële situatie. Hier vind je 8 tips over geldzaken en relatie.