Wat is overwaarde?
Overwaarde is het verschil tussen de waarde van je woning en de resterende hypotheekschuld. Dit wordt ook wel eigenwoningreserve genoemd.
Door de stijgende prijzen op de woningmarkt hebben veel Nederlanders een overwaarde op hun koopwoning.
We spreken van een ruime overwaarde als de hypotheekschuld lager is dan 50-60% van de woningwaarde. Deze ontstaat als de verkoopwaarde van een woning flink is gestegen en de hypotheek grotendeels is terugbetaald.
Heeft mijn woning overwaarde?
Ben je benieuwd of jouw woning overwaarde heeft en zo ja, hoeveel? Op deze manier kom je erachter.
1. De waarde van je woning
Begin met de waarde van je woning. Daarmee bedoelen we niet het bedrag waarvoor je je woning ooit gekocht hebt, maar de waarde die het nu heeft. Dit kun je op de volgende manieren achterhalen:
2. De resterende hypotheekschuld
Vervolgens wil je weten wat je resterende hypotheeksom is. Je ontvangt je resterende hypotheeksom in je jaarlijkse hypotheekoverzicht. Duurt het nog even voordat je deze krijgt? Dan kun je de actuele stand ook bij je bank opvragen.
3. Overwaarde berekenen
Je berekent de overwaarde van je woning door de openstaande hypotheekschuld af te trekken van de waarde van je woning. Is de uitkomst positief? Dan is je woning meer waard dan je hypotheekschuld: je woning heeft overwaarde.
Voorbeeld overwaarde berekenen
Stel: je kocht vijf jaar geleden een huis van €300.000.
- In de afgelopen jaren heb je €50.000 afgelost op je hypotheek.
- Hierdoor is je openstaande hypotheekschuld €300.000 – €50.000 = €250.000.
- Door de stijgende huizenprijzen is je huis inmiddels €400.000 waard.
- €400.000 – €250.000 = €150.000 aan overwaarde.
Overwaarde opnemen
Als je woning overwaarde heeft, is dat natuurlijk al goed nieuws. Echter zit het geld ‘vast in de stenen’, dit betekent dat je er niet zomaar bij kunt.
Op de volgende twee manieren kun je wel bij je overwaarde komen:
- Je woning verkopen.
- Je overwaarde opnemen zonder je huis te verkopen.
Op beide manieren kun je de overwaarde van je huis inzetten om je persoonlijke lening af te lossen.
Persoonlijke lening aflossen met overwaarde
Je weet nu dat je je persoonlijke lening kunt aflossen met je overwaarde. Sterker nog, dit kan financieel erg voordelig zijn. Wij leggen je uit waarom én hoe je dit doet.
1. Persoonlijke lening aflossen door woning te verkopen
Wil je je woning verkopen of heb je deze al verkocht? Dan kun je de overwaarde gebruiken om je persoonlijke lening of schulden af te lossen.
Na het verkopen van je woning, moet je de resterende hypotheek helemaal afbetalen. Als je overwaarde hebt, kun je hiermee makkelijk je schuld aflossen. Het bedrag aan overwaarde dat overblijft, kun je gebruiken om je persoonlijke lening mee af te betalen. Hier zitten wel wat voorwaarden aan verbonden.
Bijleenregeling
Verkoop je je woning, en wil je de overwaarde gebruiken? Dan heb je te maken met de bijleenregeling: belastingregels voor het gebruik van je overwaarde. Volgens deze regeling moet je je overwaarde gebruiken voor de aankoop van een nieuwe woning. Doe je dit niet?
Dan heb je over het bedrag van de overwaarde geen recht op hypotheekrenteaftrek. Maar: deze regeling geldt enkel voor de eerste drie jaar na de verkoop van je huis. Na deze drie jaar vervalt de bijleenregeling en heb je wel recht op hypotheekrenteaftrek.
Eigenwoningreserve
De overwaarde van je verkochte woning wordt ook wel eigenwoningreserve genoemd. Als je je woning verkoopt, maar geen nieuwe woning koopt (omdat je je overwaarde wil gebruiken voor het aflossen van je persoonlijke lening) heb je een eigenwoningreserve. Als je deze al hebt, door de verkoop van je vorige woning, wordt deze eigenwoningreserve (positief of negatief) aangevuld met de huidige overwaarde.
Doordat je geen nieuwe woning koopt, blijft de eigenwoningreserve staan. Deze eigenwoningreserve vervalt na drie jaar, of eerder als je overlijdt (en je op dat moment geen partner hebt).
Koop je binnen deze drie jaar wél een woning? Dan wordt de maximale eigenwoningschuld (het deel van je hypotheek of lening waarover je rente mag aftrekken) verkleint door de eigenwoningreserve.
2. Persoonlijke lening aflossen door woning niet te verkopen
Blijf je liever in je woning wonen? Je kunt er ook voor kiezen je lening of schulden vroeg af te lossen met je overwaarde, zonder je woning te verkopen.
De rentekosten van een hypothecaire lening zijn vaak een stuk lager dan die van het consumptieve krediet – het krediet van je persoonlijke lening. Door een extra hypotheek af te sluiten, kun je voor lagere maandelijkse lasten zorgen. Je bespaart dan geld op je rentelasten. Bovendien ben je op deze manier sneller van je persoonlijke schuld af.
Let wel op: over deze extra lening moet je ook rente betalen. Deze rente wordt door de bank bij je hypotheekschuld geteld. Het nadeel hiervan is dat je hypotheekschuld steeds groter wordt. Bovendien is deze extra rente niet fiscaal aftrekbaar.
Laat je daarom altijd goed informeren door je bank of financieel adviseur voordat je deze keuze maakt. Heb je besloten om een extra hypotheek te nemen, zodat je je persoonlijke lening kunt aflossen? Dan kun je uit de volgende twee hypotheken kiezen:
Aflossingsvrije hypotheek
Een aflossingsvrije hypotheek is een hypotheekvorm waarbij je tijdens de looptijd niets op je hypotheek aflost, maar alleen maandelijks rente betaalt. Pas aan het eind van de looptijd betaal je de volledige hypotheek terug. Soms is het ook mogelijk de hypotheek te verlengen. Je huis blijft bij deze hypotheekvorm altijd eigenaar van de bank en dient als onderpand voor je lening.
Overwaarde hypotheek
Een overwaarde hypotheek is een hypotheekvorm waarbij je vooraf bedenkt welk bedrag je nodig hebt, in dit geval om je lening af te betalen. Tijdens de looptijd wordt de rente opgeteld bij je hypotheek, waardoor je geen extra maandelijkse lasten hebt. Deze hypotheek wordt vaak pas op latere leeftijd verstrekt.
Andere manieren om van overwaarde te profiteren
Naast je persoonlijke lening aflossen, kun je ook op andere manieren van je overwaarde profiteren.
Aanvulling op pensioen
Je kunt je overwaarde inzetten als pensioen, in de vorm van een maandelijkse aanvulling. Hiermee creëer je een extra inkomen.
Kinderen ondersteunen
Wil je je kinderen graag financieel ondersteunen met de aankoop van hun huis of het betalen van hun studie? Dat kan, door overwaarde vrij te maken voor een lening of schenking aan je kind.
Houd wel in gedachten dat je belasting betaalt over je schenking, ook wel schenkbelasting. Wil je geen schenkbelasting betalen? Zorg dan dat je onder de jaarlijkse vrijstelling van schenkbelasting blijft.
Je mag (klein)kinderen (tussen de 18 en 40 jaar) in 2022 maximaal €5.677 per jaar belastingvrij schenken, maar let op: er gelden andere regels voor eenmalige verhoogde vrijstellingen. Dit houdt in dat je je kind een groter bedrag belastingvrij mag schenken als de schenking eenmalig is of bijdraagt aan zijn of haar studie of woning.
Belastingvrij schenken aan kinderen vanaf 18 t/m 39 jaar
Jaarlijkse vrijstelling: €5.677
Eenmalige verhoogde reguliere vrijstelling: €27.231
Eenmalige verhoogde vrijstelling studie: €56.724
Verhoogde vrijstelling eigen woning: €106.671
Verhoogde vrijstelling eigen woning*: €35.170
* In het geval dat de eenmalig verhoogde reguliere vrijstelling vóór 2010 werd gebruikt.
Lees ook: Wanneer moet je belasting betalen over spaargeld?
Verbouwen
Overwaarde op je woning zorgt ervoor dat je je hypotheek kunt verhogen. En een verhoogde hypotheek maakt een verbouwing van je huis misschien mogelijk.
Tweede woning kopen
Wil je graag een tweede woning kopen? Dan kun je de overwaarde van je huis gebruiken, door je hypotheek te verhogen of een Woningverhuur hypotheek af te sluiten.
Hypotheekrente verlagen
Overwaarde betekent dat je schuld lager is dan de waarde van je woning: dit betekent een lager risico voor de bank. Hierdoor kom je misschien in aanmerking voor een lagere hypotheekrente. Check bij je bank of financieel adviseur of dit ook bij jou het geval is.