Maak je je wel eens zorgen om wat bedrijven doen met de data die ze van je hebben? Dat is logisch. Nu alles op internet wordt gedaan, geef je vrij makkelijk je persoonsgegevens weg. Maar je hebt weinig controle over wat er daarna met je data gebeurt. Gelukkig is er wel een wet die je privacy waarborgt, de algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Door deze wet heb je (bijna) altijd het zogenaamde recht om ‘vergeten’ te worden. In dit artikel leggen we je uit wat dit is en hoe je dit hier beroep op kunt doen.
Onderaan deze pagina vind je een voorbeeldbrief die je kan opsturen als je wil dat een bedrijf of organisatie je gegevens verwijdert!
Er wordt enorm veel informatie over ons vastgelegd. Bijna elke stap die jij zet - op internet, maar ook vaak letterlijk - wordt wel ergens opgeslagen. Zo geef je enorm veel informatie over jezelf weg: waar je bent, wat je koopt, met wie je contact hebt, noem maar op.
Nu hoeft dit op zich geen probleem te zijn, ware het niet dat niet elk bedrijf of instantie even netjes met deze gegevens omgaat. Zo wordt je data vaker dan je denkt gebruikt voor doeleinden waar je misschien niet helemaal achter staat. Het wordt bijvoorbeeld voor veel geld doorverkocht aan derden. Of nog erger: Je gegevens belanden op straat, als een bepaald bedrijf haar beveiligingszaakjes niet helemaal op orde heeft.
Wanneer er ergens een datalek voorkomt, kan het gebeuren dat ook jij hier slachtoffer van wordt. Je accountgegevens belanden dan op straat, voor het oprapen voor een ieder met slechte intenties.
Een paar jaar geleden werd deze website gelanceerd, waar je kunt checken of jouw e-mailadres het slachtoffer was van een datalek.
Mocht dit het geval zijn, raak niet in paniek. Dit betekent niet gelijk dat er ook daadwerkelijk misbruik is gemaakt van jouw account en bijbehorende gegevens. Wel is het verstandig om zo snel mogelijk je wachtwoord te veranderen. Doe dit ook gelijk voor alle andere accounts waarvoor je hetzelfde wachtwoord gebruikt.
Af en toe wordt er helaas wel daadwerkelijk misbruik gemaakt van jouw gegevens. Hoe meer informatie er online over jou te vinden is, hoe makkelijker het wordt om met jouw gegevens identiteitsfraude te plegen.
Zorg er dus voor dat je jouw accounts zoveel mogelijk ‘afschermt’ voor dit soort praktijken. Hoe dat moet, verschilt per account. Elk enigszins legitiem bedrijf waar je een account kunt hebben, biedt echter wel een plek in het menu waar je je account- en privacy instellingen kunt wijzigen.
Privacy schending kan ook gebeuren op grote schaal. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Cambridge Analytica schandaal, waarin gevoelige Facebook-gegevens werden verzameld en op slinkse wijze gebruikt voor politiek gewin.
We schreven eerder ook een artikel over 10 manieren om je online privacy te waarborgen.
Om te voorkomen dat er onzorgvuldig met jouw gegevens wordt omgegaan, is er een wet die jouw privacy waarborgt, de algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
Hierin staat onder andere vastgesteld dat als een bedrijf geen goede reden meer heeft om jouw gegevens te bewaren, ze je gegevens moeten wissen. Je hebt namelijk ‘recht op vergetelheid’, wat betekent dat een bedrijf je gegevens ‘vergeet’. In het engels wordt het recht op vergetelheid ook wel ‘the right to be forgotten’ genoemd, ofwel het recht om vergeten te worden.
Een begrip wat vaak wordt gebruikt als het gaat om persoonsgegevens is ‘dataminimalisatie’. Dit houdt in dat je als bedrijf niet meer gegevens mag verzamelen dan strikt noodzakelijk. Om precies te zijn, houdt dataminimalisatie in dat bij het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens niet meer gegevens mogen worden gebruikt dan nodig is om het doel waarvoor ze gebruikt zullen worden te bereiken.
In sommige gevallen heb je geen recht op vergetelheid.
Een bedrijf is dan dus niet wettelijk verplicht om je gegevens te verwijderen. Dit gaat bijvoorbeeld op wanneer het verwerken van gegevens volgens de wet verplicht is (denk bijvoorbeeld aan de gegevens die de Belastingdienst nodig heeft), belangrijk is voor het behouden van de openbare orde (zoals de politie), in het belang is van volksgezondheid of rechtsvordering (een verdachte kan niet verzoeken tot vergetelheid van persoonsgegevens bij de rechtbank) of het verwijderingsverzoek strijdig is met vrijheid van meningsuiting.
In het overgrote deel van de gevallen heb je dus wel recht op vergetelheid.
Je kan een organisatie vragen je gegevens te wissen wanneer er sprake is van een van de volgende situaties (Let op dat je altijd een van deze redenen noemt wanneer je je wil beroepen op je recht op vergetelheid!):
- De organisatie heeft je gegevens niet meer nodig. Wanneer je gegevens niet meer relevant zijn voor een bedrijf en niet meer worden gebruikt voor het eerder beoogde doel, dan moeten ze worden verwijderd volgens de zogenaamde verwijderingsplicht.
- Je maakt bezwaar tegen het gebruik van je gegevens. Onder de AVG kan je altijd een verzoek doen om de verwerking van je gegevens stop te zetten.
- Je hebt eerder toestemming gegeven aan een organisatie om gegevens te gebruiken, maar trekt deze toestemming in. Organisaties moeten hier gehoor aan geven en alle persoonsgegevens die in de aanvraag worden genoemd verwijderen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de nieuwsbrieven die sommige bedrijven sturen. Als je reageert dat je deze niet wilt ontvangen dan moeten bedrijven zich hieraan houden.
- Je gegevens worden onrechtmatig verwerkt. Bijvoorbeeld wanneer een organisatie zich niet houdt aan de privacyregels bij het gebruik van je persoonsgegevens. Als dit de situatie is heb je altijd recht op vergetelheid.
- De wettelijk bepaalde termijn waarop je gegevens mochten worden bewaard is verlopen. Organisaties zijn in deze situatie wettelijk verplicht je gegevens te wissen.
- Je kind is jonger dan 16 en toch zijn er via apps of een website persoonsgegevens verzameld. In dit geval zijn de persoonsgegevens onrechtmatig verkregen, daarom heb je recht op vergetelheid.
Grip op je data én grip op je geld? Download Dyme.
Wanneer iemand komt te overlijden, is het niet alleen belangrijk om bijvoorbeeld iemands huur op te zeggen en abonnementen stop te zetten, maar ook om persoonsgegevens te beschermen. De AVG, de wet waar wij gebruik van kunnen maken om onze gegevens te beschermen, geldt niet voor overleden personen. Wel is het bij de meeste sociale media pagina’s mogelijk om te melden dat iemand is overleden. Daarbij kun je vaak zelf aangeven of je wil dat een account wordt verwijderd. Soms kun je zelfs een herdenkingspagina laten instellen.
Ben je benieuwd wat er gebeurt met je gegevens wanneer je een account verwijdert? Dit verschilt per website.
Bij Facebook is de verwijderknop namelijk goed verstopt en wordt je eerst doorgeleid naar de mogelijkheid om je account te deactiveren. Bij het deactiveren blijven je gegevens echter bewaard. Je kan zo weer inloggen als je dat zou willen. Pas als je je account verwijdert, begint Facebook met het wissen van al je gegevens.
Het verwijderproces duurt vaak tot wel 90(!) dagen. Ook bij het verwijderen van apps op je telefoon blijven je gegevens bewaard. Je verwijdert namelijk de app, maar niet je account. Let hier dus goed op wanneer je als doel hebt je persoonlijke gegevens te beschermen.
Zou je graag willen dat je persoonsgegevens door een bedrijf worden verwijderd? De beste manier om dit te doen is schriftelijk of per email. Je ontvangt dan namelijk bewijsmateriaal dat je eventueel zou kunnen gebruiken om een klacht in te dienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Er zijn een aantal dingen die in zo’n brief of email moeten staan, namelijk jouw reden, zoals hierboven is aangegeven en de gegevens die je wil laten wissen.
Wil jij na het lezen van dit artikel dat een bedrijf je gegevens wist? Wat je moet doen is simpel:
- Kopieer de voorbeeldbrief hieronder en vul de schuingedrukte delen in met je eigen gegevens.
- Print deze brief vervolgens uit;
- en stuur deze op naar het desbetreffende bedrijf.
Als het goed is, krijg je dan binnen een maand reactie waarin staat dat je gegevens zijn verwijderd. Let wel op: je moet een van de geoorloofde redenen geven waarom je je gegevens wil laten verwijderen. Zorg er dus voor dat je een of meer van de 6 bovenstaande redenen, die op jou van toepassing zijn, noemt in je brief.
—
[Naam]
[Adres]
[Postcode en plaats]
[datum]
Betreft: verzoek om persoonsgegevens te wissen
Geachte heer/mevrouw,
Met het sturen van deze brief verzoek ik u om mijn persoonsgegevens te wissen. Ik beroep mij hierbij op artikel 12 en 17 van de Algemene verordening gegevensbescherming. De gegevens die ik wil laten wissen zijn: [vul hier in welke gegevens je gewist wilt hebben, bijvoorbeeld: mijn account en alle bijbehorende gegevens]. Ik heb voor dit verzoek de volgende reden: [vul een van de onderstaande redenen in].
Ik ontvang graag een schriftelijke reactie, waarin is aangegeven of er aan mijn verzoek wordt voldaan. Wanneer er niet kan worden ingegaan op mijn verzoek om persoonsgegevens te wissen, ontvang ik hiervoor graag de reden.
Met vriendelijke groet,
[naam]
[adres]
[postcode en woonplaats]
—
- Mijn persoonsgegevens zijn niet meer nodig voor het doel waar ze in eerste instantie voor zijn verzameld
- Ik maak bezwaar tegen het gebruik van mijn persoonsgegevens
- Ik heb eerder toestemming gegeven voor het gebruik van mijn persoonsgegevens, maar trek die toestemming bij deze in
- Mijn persoonsgegevens worden onrechtmatig verwerkt
- De wettelijke termijn voor het bewaren van mijn persoonsgegevens is overschreden
- U verwerkt persoonsgegevens van een persoon die jonger is dan 16 jaar
Grip op je data én grip op je geld? Download Dyme.
Aletta Versluis
